Oorsprong
De cirkelvormige structuur van Den Burg heeft een boeiende historische achtergrond. In de 14e eeuw was Den Burg een kleine nederzetting met een tufstenen kerk en houten huisjes. In 1356 werd rondom dit dorpje dat de naam "Burch" reeds bezat, een cirkelvormige burgwal (=een gracht met wal ter verdediging tegen overvallen) opgeworpen.

Vroegste bebouwing
In 1369 liet de Graaf van Blois binnen de burgwal voor zijn rentmeester Florens van Adrichem een huis bouwen met twee keldergewelven. Speciaal voor dit eerste bakstenen huis op Texel liet de graaf in 1367 bij Oost een steenoven bouwen. In 1661 is deze rentmeesterswoning, inmiddels het huis van de Schout, naar voren vergroot met een fraaie nieuwe gevel. Deze gevel is in 1981 in ere hersteld. Het Schoutenhuis maakt nu deel uit van het huidige Hotel De Lindeboom.
Op de linkerafbeelding (reconstructietekening 1380) is het centrum omgeven door een gracht. Deze kwam in de loop der eeuwen in het dorp te liggen. Het dorp groeide door, wat op de eerste kadastrale kaart uit 1828 goed is te zien.
Op deze luchtfoto van het centrum van Den Burg staat met de blauwe lijn de plaats van de historische burgwalgracht weer. Ook de overal in het centrum aanwezige hoogteverschillen hebben een historische oorsprong.
Verdere ontwikkeling van Den Burg
De nederzetting groeide uit en aan weerszijden van de Burgwal werden de huizen opgetrokken.
Binnen de Burgwal werd rond 1400 een kloostertje gebouwd op ongeveer de plaats van het huidige postkantoor. Tussen de kerk en dit kloostertje lag een kloostertuin, welke naam veranderde in Wezentuin (nu het Park) toen ten tijde van de reformatie het klooster tot weeshuis werd bestemd. Schuin hier tegenover ligt de bouwlocatie. Onder het achterste gedeelte van het perceel ligt de historische (gedempte) burgwalgracht.

De gracht met daarover drie stenen bruggen, werd pas in 1902 gedempt nadat er riolering in was aangelegd. Daarna is de gracht in de loop der jaren vrijwel geheel overbouwd. Het traject de gracht is evenwel nog steeds goed herkenbaar en is bepalend voor de karakteristieke structuur van het centrum van Den Burg.
Huidige structuur van het centrum van Den Burg
locatie
Historie van de Den Burg